Ніл гілевіч усе вершы

Вітаем Вас на сайце беларускага паэта Ніла Гілевіча

Вітаем Вас на сайце народнага паэта Беларусі Ніла Сымонавіча Гілевіча!

Тут Вы можаце пазнаёміцца з біяграфіяй паэта, а таксама з яго творамі — вершамі пра жыццё, прыроду, дружбу і, безумоўна, каханне, зазірнуць у фотагалерэю, а таксама знайсці шмат іншай карыснай інфармацыі.

Сайт створаны ў межах Нацыянальнага Паэтычнага Парталу.

Вершы Ніла Гілевіча

Я — беларус, я нарадзiўся
На гэтай казачнай зямлi,
Дзе мiж лясоў i пушчаў дзiкiх
Адвеку прашчуры жылi.

Я — беларус, я ганаруся,
Што маю гэтае iмя:
Аб добрай славе Беларусi
У свеце знаюць нездарма!

Я — беларус, i я шчаслiвы,
Што мацi мову мне дала,
Што родных песень пералiвы
I зблiзку чую, i здаля.

Я — беларус, i хоць сягоння
Яшчэ малы, але скажу:
Я родам з племя непакорных
I прад бядой не задрыжу.

Вясна пяе, i свiшча, i шчабеча, —
На паплавах, на нiвах, у лясах, —
I ўсюды просьба чутна: «Чалавеча!
Пачуй сябе ў шчаслiвых галасах!»
Вясна гудзе, i зумкае, i крэхча —
На доле, у паветры, на вадзе, —
I ўсюды тая ж просьба: «Чалавеча!
Пачуй сябе ў нас! А то — быць бядзе. «

Белыя сыплюцца долу крышталiкi,
Белыя крышацца хмаркi ўгары.
Сосны захутаны ў белыя шалiкi.
Белая мiтусь у белым бары.

Белая, мяккая цiша няхрусткая,
Белай дрымотай спавiты кусты.
Белая казка. Зiма беларуская.
Што ж мне не дорыш снягурачку ты.

Iсцiна, адвечная, як свет:
Шчасце ходзiць толькi ў пары з горам.
За надзеяй — боль зняверу ўслед.
За пашанай — прынiжэння сорам.
За святлом знаходкi — горыч страты,
За агнём любвi — разлукi снег.
За абдымкамi — падножка здрады.
Iсцiна, адвечная, як свет.

Ах, валошка, валошка, сястрыца рамонка!
Зноў вы побач на ўцеху душы зацвiлi.
Як жа ў вашых iмёнах пяшчотна i звонка
Мова мацi гучыць — голас роднай зямлi!
Ах, валошка, рамон, не дажыць бы да мукi,
Каб зраклiся iмён вы, што мацi дала,
Каб, убачыўшы вас, гаварылi мне ўнукi:
«Глянь, вунь побач з артурам iрэн зацвiла!»

Не гаманiце, вербы, не будзiце,
Не грайце, ветры, у зялёным веццi:
Яна ўсю ноч пракаратала з дзiцем
I задрамала толькi на дасвеццi.
Няхай прыснiцца ёй лясная казка:
Палянка ў пушчы, цiхi гуд чмялiны,
Бяжыць хлапчук, а ў кулачках — малiны.
Не гаманiце ж, вербы, калi ласка.

Родныя гукі.
З гукаў — родныя словы.
Са словаў — песні,
Казкі, паэмы, драмы,
Жыццё, Радзіма, Народ.

Часцей, часцей прыпамінай…
Імёны паўшых смерцю храбрых
За родны край, наш мілы край, –
Каб над зямлёй, што млела ў ранах,

Плыў гэты сіні-сіні ранак,
Цвіў гэты белы-белы май, –
Часцей, мой друг, прыпамінай!
Прыпамінай часцей, мой друг,

Імёны тых, што ўсё зрабілі –
Вышэй усіх тваіх заслуг,
Што, як і ты, да слёз любілі
Маністы ўвосень на рабіне

І ў ліпкіх смолках майскі луг, –
Не забывай пра іх, мой друг.

Я хаджу, закаханы у твае краявiды,
I шапчу, як прызнанне: о мой край дарагi!
Зноў нясу табе ў споведзь i трывогi, i крыўды,
I надзеi, i ўцехi, i любоў, i грахi.
Колькi доля нi судзiць мне далёкiх вандровак —
Я вярнуся навечна ў засень клёнаў тваiх.
Толькi з роднага долу, толькi ў роднай дуброве —
Як не дрэвам, хоць зёлкай прарасту для жывых.

Магчыма, i гэты мой клiч
Далёка не дойдзе: заглохне
У нетрах муроў-камянiц,
У зараслях чортапалоху.

Магчыма. I ўсё-ткi, i ўсё ж:
— Пачуйце! Пачуйце! —гукаю. —
Iмперцы прыставiлi нож
Да горла няшчаснага краю!

Пачуйце ж, о дзецi зямлi,
Што ваша павек, i не дайце,
Не дайце, каб род наш звялi
Антыхрысты i запраданцы!

Мая мама добрая такая,
Мая мама проста залатая!
А ўжо так мяне матулька любіць!
Кожны раз і песціць, і галубіць,
І да сэрца горне, і мілуе,
І так шчыра-моцна пацалуе,
І прамовіць ласкавае слоўца,
І сама засвеціцца — як сонца!

Источник статьи: http://gilevich.ru/

Вершы пра каханне

Ніл Гілевіч

Сто гадоў ты прагнуў гэтай стрэчы.

Сто гадоў ты прагнуў гэтай стрэчы,
Сто гадоў чакаў ты гэтых воч,
Знаючы, што прыйдзе гэты вечар,
Верачы, што будзе гэта ноч!

Сто гадоў ты смяг без гэтых вуснаў,
Сто гадоў чарсцвеў без гэтых рук.
Што ж цяпер так горка ты ўсміхнуўся,
Уявіў стагоддзе новых мук?

Шкадуеш, што на памяць нават дробязi.

Шкадуеш, што на памяць нават дробязi
Аб тым, далёкiм, у цябе няма?
Калi з былым нiякай iншай повязi —
То i аб гэткай шкадаваць дарма.

Калi ж хоць нешта ў сэрцы азываецца
Шчымлiвым болем, светлаю журбой, —
Дык, значыць, тое ўсё, што варта памяцi,
Табе падорана — яно з табой.

Не гаварыце кепскага пра тую.

Не гаварыце кепскага пра тую,
Якой не ведаеце i не знаеце:
Пра яснавокую i маладую —
У парушынках першай снежнай замецi.

Не гаварыце брыдкага, крый божа!
Вы сан жаночы нiзашто заплямiце.
Ей выпаў рэдкi лёс — кахаць прыгожа.
Кахаць да смерцi. А не да «без памяцi».

Здзiўляешся: за што табе я ўдзячны.

Здзiўляешся: за што табе я ўдзячны?
За той прасвет у зорках залатых,
Што ў цемры лесу нам дарогу значыў,
За сцежку тую, што ў кустах густых
Зблудзiла раптам п’яная, няйначай,
За востры халадок расiнак тых,
Што i цяпер бягуць па твары, коцяцца,
I выцiраць iх мне чамусь не хочацца.

Аднойчы ўбачу я цябе — ты з’явiшся.

Аднойчы ўбачу я цябе — ты з’явiшся.
I будзе гэта ў цiхi час змяркання,
Калi ў нясцерпнай слодычы чакання
Уся зямля замрэ пад зорнай завiссю.

У полi дзесь, а можа, на аселiцы —
Ты мiльганеш i згаснеш, нiбы знiчка,
Ды я разгледжу ўсё ж тваё аблiчча.
Хто знае, што ў душы маёй паселiцца.

Нам разам трыццаць. Мы стаiм на кладцы.

Нам разам трыццаць. Мы стаiм на кладцы.
Яна свавольна туфелькi зняла,
Падаўшы мне далонь, каб не сарвацца,
Сцюдзёнай хваляй ногi абдала.
Пасля. Пасля: «Шчаслiва заставацца!»
I без мяне да берага пайшла.
На белай кладцы мокрыя слядкi —
Як першай песнi мiлыя радкi.

Над белым светам сумавала танга.

Над белым светам сумавала танга.
I зноў i зноў у песеньцы старой
Мне чуўся сум апошняга расстання —
Ды не чыйгосьцi, а майго з табой.

Майго з табой. I зноў i зноў ад болю
Сцiнала сэрца, кроiла, пякло, —
Хаця на белым свеце ў нас з табою
Яшчэ i першай стрэчы не было.

У звечарэлым садзе, што, цямнеючы.

У звечарэлым садзе, што, цямнеючы,
Тулiўся ў першай восеньскай журбе,
Я прыгарнуў твой ценькi стан, не ўмеючы,
I ўпершыню пацалаваў цябе.

Пасля. пакуль з вачэй не знiкла ў засенi —
Стаяў адзiн на гулкай паласе.
Ах, як жа тахкалi твае абцасiкi!
Ад стуку — грудзi, думаў, разнясе!

Вясна — i свежы пень заплыў слязьмi.

Вясна — i свежы пень заплыў слязьмi:
Як горка плача родны дол па дрэве!
Мурашкi чорныя, ажыўшы на прыгрэве,
Ужо спраўляць памiнкi напаўзлi.

Быў густалiстым клёнам гэты пень —
I мы з ёй лiвень тут перачакалi.
Не, вы не дрэва, людзi, спiлавалi —
Вы спiлавалi мой шчаслiвы дзень!

За тысячы вёрстаў ад дому, ад роднага краю.

За тысячы вёрстаў ад дому, ад роднага краю
Любуюся весняй зарою над стромамi гор:
Там сонца ўзыходзiць — па iм я дакладна звяраю
3 напрамкам Радзiмы напрамак бяссоння майго.

Мiж белых акацый на чорным асфальце намоклым
Дарожка ад сонца — як казачны пас залаты.
Калi па ёй бегчы i бегчы — там недзе, далёка,
У самым пачатку, — насустрач спяшаешся ты.

Родная, мілая, любая.

Родная, мілая, любая!
Сьвет заімгліўся журбой.
Непагадзь страшная, лютая
Нас не мінула з табой.
Зь яснае пэўнасьці выбіла.
Згасла вясёлка-дуга.
Вочы праменныя выпіла
Чорная скруха-туга.

Мілая, любая, родная!
Як ты далёка была!
Як, непрытульна-халодная,
Вечнасьць марудна плыла!
Днямі пустынна-вятрыстымі
Стыла ў самоце душа,
Покуль, як лодка да прыстані,

«Любіць — не любіць. »

«Любіць — не любіць. »
Помню, абшчыпваў і я
Белы рамонак.
Забава, а як хацеў
Скончыць пялёсткам «любіць»!

Як хачу я вярнуцца ў той вечар лiпнёвы на Вiцебшчыне.

Як хачу я вярнуцца ў той вечар лiпнёвы на Вiцебшчыне,
У той водсвет маланак, пад гулкi захлёбiсты лiвень,
У той водар садоў, да лiсцiнак абмытых i вычышчаных,
У абдымкi тых рук, i даверлiвых i палахлiвых!

Не, не сцiхлi ў душы навальнiцы далёкай грымоты,
I не звянула ўсё, што з такiмi пакутамi выпешчана.
О, каб ведала ты, як хвiлiнаю горкай самоты

Жнiвень, арэхi i жоўтыя восы.

Жнiвень, арэхi i жоўтыя восы,
Што замiналi цябе цалаваць.
Першы маток павуцiны бялёсы.
Пах пераспелай травы ў галавах.

Недзе на пожнi рыпелi калёсы.
Недзе натужна маторы гулi.
Грэшнае шчасце на грэшнай зямлi.
Жнiвень. Арэхi. I жоўтыя восы.

Апошняе спатканьне з Веранікай

Далёка ад роднага краю,
Чый вобраз па кроплі зьбіраў,
У трызьненьні белага маю
Самотны паэт паміраў.

Ён ведаў, што болей не ўстане,
Апошнія зьлічаны дні.
Чаму ж аніхто не загляне
Зь вялікай і мілай радні?

Няшчасная доля – памерці
У смутку-тузе аднаму.
Дзьвярыма на першым паверсе
Хтось грукнуў, здалося яму.

Во – крочыць па ўсходках рыпучых,
Во – клямкаю бразгае ўжо.

Источник статьи: http://www.moykahany.ru/autor/nil-gilevich?page=1

Вершы пра каханне

Ніл Гілевіч

Сто гадоў ты прагнуў гэтай стрэчы.

Сто гадоў ты прагнуў гэтай стрэчы,
Сто гадоў чакаў ты гэтых воч,
Знаючы, што прыйдзе гэты вечар,
Верачы, што будзе гэта ноч!

Сто гадоў ты смяг без гэтых вуснаў,
Сто гадоў чарсцвеў без гэтых рук.
Што ж цяпер так горка ты ўсміхнуўся,
Уявіў стагоддзе новых мук?

Шкадуеш, што на памяць нават дробязi.

Шкадуеш, што на памяць нават дробязi
Аб тым, далёкiм, у цябе няма?
Калi з былым нiякай iншай повязi —
То i аб гэткай шкадаваць дарма.

Калi ж хоць нешта ў сэрцы азываецца
Шчымлiвым болем, светлаю журбой, —
Дык, значыць, тое ўсё, што варта памяцi,
Табе падорана — яно з табой.

Не гаварыце кепскага пра тую.

Не гаварыце кепскага пра тую,
Якой не ведаеце i не знаеце:
Пра яснавокую i маладую —
У парушынках першай снежнай замецi.

Не гаварыце брыдкага, крый божа!
Вы сан жаночы нiзашто заплямiце.
Ей выпаў рэдкi лёс — кахаць прыгожа.
Кахаць да смерцi. А не да «без памяцi».

Здзiўляешся: за што табе я ўдзячны.

Здзiўляешся: за што табе я ўдзячны?
За той прасвет у зорках залатых,
Што ў цемры лесу нам дарогу значыў,
За сцежку тую, што ў кустах густых
Зблудзiла раптам п’яная, няйначай,
За востры халадок расiнак тых,
Што i цяпер бягуць па твары, коцяцца,
I выцiраць iх мне чамусь не хочацца.

Аднойчы ўбачу я цябе — ты з’явiшся.

Аднойчы ўбачу я цябе — ты з’явiшся.
I будзе гэта ў цiхi час змяркання,
Калi ў нясцерпнай слодычы чакання
Уся зямля замрэ пад зорнай завiссю.

У полi дзесь, а можа, на аселiцы —
Ты мiльганеш i згаснеш, нiбы знiчка,
Ды я разгледжу ўсё ж тваё аблiчча.
Хто знае, што ў душы маёй паселiцца.

Нам разам трыццаць. Мы стаiм на кладцы.

Нам разам трыццаць. Мы стаiм на кладцы.
Яна свавольна туфелькi зняла,
Падаўшы мне далонь, каб не сарвацца,
Сцюдзёнай хваляй ногi абдала.
Пасля. Пасля: «Шчаслiва заставацца!»
I без мяне да берага пайшла.
На белай кладцы мокрыя слядкi —
Як першай песнi мiлыя радкi.

Над белым светам сумавала танга.

Над белым светам сумавала танга.
I зноў i зноў у песеньцы старой
Мне чуўся сум апошняга расстання —
Ды не чыйгосьцi, а майго з табой.

Майго з табой. I зноў i зноў ад болю
Сцiнала сэрца, кроiла, пякло, —
Хаця на белым свеце ў нас з табою
Яшчэ i першай стрэчы не было.

У звечарэлым садзе, што, цямнеючы.

У звечарэлым садзе, што, цямнеючы,
Тулiўся ў першай восеньскай журбе,
Я прыгарнуў твой ценькi стан, не ўмеючы,
I ўпершыню пацалаваў цябе.

Пасля. пакуль з вачэй не знiкла ў засенi —
Стаяў адзiн на гулкай паласе.
Ах, як жа тахкалi твае абцасiкi!
Ад стуку — грудзi, думаў, разнясе!

Вясна — i свежы пень заплыў слязьмi.

Вясна — i свежы пень заплыў слязьмi:
Як горка плача родны дол па дрэве!
Мурашкi чорныя, ажыўшы на прыгрэве,
Ужо спраўляць памiнкi напаўзлi.

Быў густалiстым клёнам гэты пень —
I мы з ёй лiвень тут перачакалi.
Не, вы не дрэва, людзi, спiлавалi —
Вы спiлавалi мой шчаслiвы дзень!

За тысячы вёрстаў ад дому, ад роднага краю.

За тысячы вёрстаў ад дому, ад роднага краю
Любуюся весняй зарою над стромамi гор:
Там сонца ўзыходзiць — па iм я дакладна звяраю
3 напрамкам Радзiмы напрамак бяссоння майго.

Мiж белых акацый на чорным асфальце намоклым
Дарожка ад сонца — як казачны пас залаты.
Калi па ёй бегчы i бегчы — там недзе, далёка,
У самым пачатку, — насустрач спяшаешся ты.

Родная, мілая, любая.

Родная, мілая, любая!
Сьвет заімгліўся журбой.
Непагадзь страшная, лютая
Нас не мінула з табой.
Зь яснае пэўнасьці выбіла.
Згасла вясёлка-дуга.
Вочы праменныя выпіла
Чорная скруха-туга.

Мілая, любая, родная!
Як ты далёка была!
Як, непрытульна-халодная,
Вечнасьць марудна плыла!
Днямі пустынна-вятрыстымі
Стыла ў самоце душа,
Покуль, як лодка да прыстані,

«Любіць — не любіць. »

«Любіць — не любіць. »
Помню, абшчыпваў і я
Белы рамонак.
Забава, а як хацеў
Скончыць пялёсткам «любіць»!

Як хачу я вярнуцца ў той вечар лiпнёвы на Вiцебшчыне.

Як хачу я вярнуцца ў той вечар лiпнёвы на Вiцебшчыне,
У той водсвет маланак, пад гулкi захлёбiсты лiвень,
У той водар садоў, да лiсцiнак абмытых i вычышчаных,
У абдымкi тых рук, i даверлiвых i палахлiвых!

Не, не сцiхлi ў душы навальнiцы далёкай грымоты,
I не звянула ўсё, што з такiмi пакутамi выпешчана.
О, каб ведала ты, як хвiлiнаю горкай самоты

Жнiвень, арэхi i жоўтыя восы.

Жнiвень, арэхi i жоўтыя восы,
Што замiналi цябе цалаваць.
Першы маток павуцiны бялёсы.
Пах пераспелай травы ў галавах.

Недзе на пожнi рыпелi калёсы.
Недзе натужна маторы гулi.
Грэшнае шчасце на грэшнай зямлi.
Жнiвень. Арэхi. I жоўтыя восы.

Апошняе спатканьне з Веранікай

Далёка ад роднага краю,
Чый вобраз па кроплі зьбіраў,
У трызьненьні белага маю
Самотны паэт паміраў.

Ён ведаў, што болей не ўстане,
Апошнія зьлічаны дні.
Чаму ж аніхто не загляне
Зь вялікай і мілай радні?

Няшчасная доля – памерці
У смутку-тузе аднаму.
Дзьвярыма на першым паверсе
Хтось грукнуў, здалося яму.

Во – крочыць па ўсходках рыпучых,
Во – клямкаю бразгае ўжо.

Источник статьи: http://www.moykahany.ru/autor/nil-gilevich