Усе мы жывем пад зоркамі матуль

«Адлюстраванні. Пад зоркамі матуль…» Радыёблог Галіны Шаблінскай (аўдыё)

• Передача: Радиоблог
• Дата: 14.10.2020

Кастрычнік – месяц крыху сентыментальны хаця б ужо таму, што на яго прыпадае вельмі важнае для кожнага свята – Дзень маці. Гэта міжнародная традыцыя прыйшла да нас у 1996-м годзе і па календары супадае якраз з Пакровамі. Ад таго, напэўна, набывае яшчэ большы сімвалічны сэнс.

У мяне з дзяцінства гэты восеньскі месяц заўсёды выклікаў цёплыя пачуцці. 5 кастрычніка – дзень нараджэння маёй мамы, а ў першую нядзелю месяца – яе прафесійнае свята, Дзень настаўніка. Часам календарна яны супадалі, і тады адчувалася падвоеная радасць. Букеты позніх астраў, вяргінь, гладыёлусаў, якіх не паспеў схапіць першы прымаразак, стваралі асаблівую атмасферу ў нашым доме. Маміны вучні неслі іх сваёй любімай настаўніцы, як прызнанне і ўдзячнасць. Маму сапраўды любілі вучні і паважалі калегі. І калі яна, ветэран працы, аддаўшы школе больш за 30 гадоў, пайшла, як кажуць, на заслужаны адпачынак, яе 2-гі «А» ніяк не мог паверыць, што Еўдакія Паўлаўна больш не прыйдзе да іх на урок.

Праз 13 гадоў мамінага адыходу ў вечнасць я таксама ніяк не магу змірыцца з думкай, што наша сустрэча ў зямным жыцці не адбудзецца ніколі. І агульнапрынятае, што «час лечыць», на самой справе зусім не працуе. Народны паэт Беларусі Рыгор Барадулін, які ўсё сваё паэтычнае жыццё не стамляўся спавядацца сваёй маме Куліне Андрэеўне, некалі напісаў: «Мамы не стала – не стала Радзімы». Канечне, гэта непераўзыйдзеная барадулінская метафара, але ў дадзеным выпадку яна мае абсалютна рэальныя зямныя карані. Як, дарэчы, і такія яго радкі:

Мы ўсе жывём пад зоркамі матуль.

Адну з лепшых паэтычных кніг Рыгор Барадулін назваў «Евангелле ад мамы». Другі наш сучаснік – пісьменнік Уладзімір Караткевіч невыпадкова першаму зборніку паэзіі даў назву «Матчына душа», а галоўны свой твор – знакаміты гістарычны раман «Каласы пад сярпом тваім» прысвяціў таксама маме Надзеі Васільеўне, якую абагаўляў і шанаваў усё жыццё.

На гранітным помніку маці народнага паэта Беларусі Янкі Купалы Бянігны Іванаўны, якая пахавана на Вайсковых могілках у Мінску, напісаны словы яе любімага сына Яся з верша «Мая навука»: «Наўчыўся я слоў беларускіх ад маці…» Сувязь маці з сынам была такой моцнай, што не ведаючы трагічных абставін яго смерці ў Маскве 28 чэрвеня 1942-га года, праз дзень, 30 чэрвеня, яе душа ў Мінску таксама выправілася ў нябёсы на сустрэчу з ім…

Ты гадуй сынка, матуля,

Над калыскай, з бегам ночак

Песні роднай не жалей,

Каб, як вырасце сыночак,

Верным вечна ён быў ёй. (Янка Купала, пачатак верша «Матцы»).

У фондах Беларускага радыё захоўваецца шмат унікальных літаратурна-музычных кампазіцый паводле вершаў беларускіх паэтаў розных пакаленняў, прысвечаных маці. Яны гучаць, як вянкі любові і пашаны самаму блізкаму чалавеку. І гэтыя радкі даўно сталіся высокім і ўдзячным прысвячэннем усім матулям…

За грамамі веку, за дажджамі,

За чаканнем сонца і адліг –

Кнігаўка маіх лірычных кніг…

Такі вобраз сваёй мамы ў адным з вершаў выказала цудоўная паэтэса Яўгенія Янішчыц, якая прысвяціла роднай душы, Марыі Андрэеўне, шмат твораў. Паводле іх, дарэчы, у нас запісана пранізлівая кампазіцыя «Дзень добры, мама…» у выкананні артысткі Галіны Кухальскай. У 90-х гадах мне давялося сустрэцца з Марыяй Андрэеўнай, я рыхтавала праграму, прысвечаную яе дачцэ Яўгеніі Янішчыц. Дасюль помняцца лепшыя душэўныя якасці гэтай жанчыны. Напэўна, нездарма ў Яўгеніі з’явіўся некалі і такі радок: «Не, усё-ткі не я: мама мая – паэтэса…»

Кастрычнік – месяц крыху сентыментальны. І гэта добра. Яго рознакаляровая раскоша кранае любое, нават самае халоднае і раўнадушнае, сэрца. А яно для таго і дадзена нам Богам, каб любіць, пакутаваць і помніць. Менавіта энергія духоўнага руху лучыць нас з самымі блізкімі і дарагімі людзьмі, нават праз адлегласць расстанняў…

Источник статьи: http://radio1.by/ru/audio/adlyustravanni-pad-zorkami-matul-radyyeblog-galiny-shablinskay-a-dyye/

«Мы ўсе жывём пад зоркамі матуль»

Сцэнарый святочнага мерапрыемства для вучняў VI—VIII класаў, прысвечанага Дню маці

Ход мерапрыемства

Першы голас, які я пачула на свеце,
Быў голас маці.
Калыханку пад месяцам і на дасвецці
Спявала мне маці.

Гэта — першая песня
I першае слова
Зямлі маёй весняй.
Гэта — ціхая ласка
I міру ахова.
Дзякуй, маці, за песню!

Запаветныя, родныя фарбы і гукі —
Усё застаецца.
Дзякуй, мама, за рукі,
Бяссонныя рукі,
За адданае сэрца!

Рукі цёплай пяшчоты,
Турботы і працы —
Ад ляноты лячылі.
Аніякай работы ў жыцці не цурацца
I мяне навучылі.

Не пакрыўджу цябе,
3 тваіх сцежак не збочу,
Засланю ад нягоды.
Я хачу, каб свяціліся радасцю вочы
I жыла ты заўсёды!

Малапісьменная
Паводле дадзеных глухіх анкет,
Мама смела
Ведала свет.
Дзіўлюся рознабаковасці ведаў
Маці —
Ведала, што да чаго
На небе,
У лузе,
У хаце.

Ведала тэалогію —
На памяць малітвы шаптала:

Ведала астраномію —
Па зорках дарогу шукала,
Калі пад страхой нябеснай
Перапёлкаю начавала.

Ведала аграномію —
Што сеяць,
Калі і дзе.
Ведала магію светлую —
Як словам дапамагчы бядзе.
Была і ўрачом дзіцячым,
I цвёрдым на руку ветэрынарам —
Цялят прымала,
Карову гарэлкай грэла,
Сына — адварам,
Ведала замовы
Ад вока злога,
Ведала,
Як нешта зварыць з нічога.

Праўда, маме
Шмат чаго не ставала:
Спаць не магла да святла,
На шарэнніку ўставала.
П’янела ад лебяды, ад кропу.
Яшчэ заблытвала
Прагноз гараскопу:
Застаўшыся з вайны ўдавою,
I жаўранкам была,
I савою.

Яшчэ не ўмела ў горы хіліцца,
Яшчэ не ўмела
Маці хваліцца.

Так і не спасцігла
Цяжкой навукі —
Стаяць рукі ў бокі,
Сядзець склаўшы рукі.

Пакуль рукі ёй не сашчапіла,
Пакуль адпачыць не ўзяла магіла.

Гэта і ў сшытку неба Занатавана зорамі, —
Каб чытаў я да скону ў сораме,
Што не ведаю нічога без мамы,
Што без мамы
Я — непісьменны самы!

Источник статьи: http://xn--80azkbz6b.xn--80ahe1ag.xn--90ais/dzen-maci/my-use-zhyvyom-pad-zorkami-matul

«Мы ўсе жывём пад зоркамі матуль»

Сцэнарый святочнага мерапрыемства для вучняў VI—VIII класаў, прысвечанага Дню маці

Ход мерапрыемства

Першы голас, які я пачула на свеце,
Быў голас маці.
Калыханку пад месяцам і на дасвецці
Спявала мне маці.

Гэта — першая песня
I першае слова
Зямлі маёй весняй.
Гэта — ціхая ласка
I міру ахова.
Дзякуй, маці, за песню!

Запаветныя, родныя фарбы і гукі —
Усё застаецца.
Дзякуй, мама, за рукі,
Бяссонныя рукі,
За адданае сэрца!

Рукі цёплай пяшчоты,
Турботы і працы —
Ад ляноты лячылі.
Аніякай работы ў жыцці не цурацца
I мяне навучылі.

Не пакрыўджу цябе,
3 тваіх сцежак не збочу,
Засланю ад нягоды.
Я хачу, каб свяціліся радасцю вочы
I жыла ты заўсёды!

Малапісьменная
Паводле дадзеных глухіх анкет,
Мама смела
Ведала свет.
Дзіўлюся рознабаковасці ведаў
Маці —
Ведала, што да чаго
На небе,
У лузе,
У хаце.

Ведала тэалогію —
На памяць малітвы шаптала:

Ведала астраномію —
Па зорках дарогу шукала,
Калі пад страхой нябеснай
Перапёлкаю начавала.

Ведала аграномію —
Што сеяць,
Калі і дзе.
Ведала магію светлую —
Як словам дапамагчы бядзе.
Была і ўрачом дзіцячым,
I цвёрдым на руку ветэрынарам —
Цялят прымала,
Карову гарэлкай грэла,
Сына — адварам,
Ведала замовы
Ад вока злога,
Ведала,
Як нешта зварыць з нічога.

Праўда, маме
Шмат чаго не ставала:
Спаць не магла да святла,
На шарэнніку ўставала.
П’янела ад лебяды, ад кропу.
Яшчэ заблытвала
Прагноз гараскопу:
Застаўшыся з вайны ўдавою,
I жаўранкам была,
I савою.

Яшчэ не ўмела ў горы хіліцца,
Яшчэ не ўмела
Маці хваліцца.

Так і не спасцігла
Цяжкой навукі —
Стаяць рукі ў бокі,
Сядзець склаўшы рукі.

Пакуль рукі ёй не сашчапіла,
Пакуль адпачыць не ўзяла магіла.

Гэта і ў сшытку неба Занатавана зорамі, —
Каб чытаў я да скону ў сораме,
Што не ведаю нічога без мамы,
Што без мамы
Я — непісьменны самы!

Источник статьи: http://xn--80azkbz6b.xn--80ahe1ag.xn--90ais/vosen/my-use-zhyvyom-pad-zorkami-matul

Мы ўсе жывём пад зоркамі матуль…

“Мы ўсе жывём пад зоркамі матуль, і гэты свет сагрэлі нам матулі…” – сказаў аднойчы ў адным са сваіх вершаў, прысвечаных самаму блізкаму ў свеце чалавеку, народны паэт Беларусі Рыгор Барадулін. Дзень маці, які святкуецца ў нашай краіне ў сярэдзіне кастрычніка, стаў выдатнай нагодай, каб сказаць цёплыя словы сваім матулям і пра сваіх матуль, у тым ліку і ў сценах роднай альма-матэр.

Сярод шматлікіх яскравых факультэцкіх мерапрыемстваў, прысвечаных гэтаму цудоўнаму дню, студэнты 3 курса спецыяльнасці “Турызм і гасціннасць” разам з куратарам групы Жылко У. А. 16 кастрычніка правялі тэматычную гульню-віктарыну ў межах куратарскай гадзіны. Студэнты паглыбілі свае веды пра гісторыю свята ў розных краінах, прыгадалі палабенствы і адрозненні ў святкаванні Дня маці. Дзякуючы займальным пытанням, падрыхтаваным куратарам, трэццякурснікі ўспомнілі вядомых ва ўсім свеце мам (багінь, царыц, пісьменніц, палітыкаў, навукоўцаў, Нобелеўскіх лаўрэатаў), даведаліся, чаму некаторыя гарады маюць ласкавую прыстаўку “мама”, разгледзелі сімвалічныя ўвасабленні і пераасэнсаванні архетыпа Маці ў розных культурах свету, у тым ліку ў роднай, беларускай. Удзельнікам віктарыны надзвычай цікава было праверыць уласныя веды ў галіне мастацкай культуры: адным з прапанаваных заданняў было здагадацца па мастацкай манеры, каму з сусветна вядомых мастакоў належыць карціна, на якой адлюстраваны сімвал мацярынства. З лёгкасцю і не без гонару студэнты пазналі знакамітых Мадон Рафаэля і Леанарда, Далі і Мунка, адзначылі сярод астатніх “Партызанскую мадону” і “Чарнобыльскую мадону” М.Савіцкага, прысвечаных катастрофам ХХ ст.

У каманднай гульні-віктарыне перамагло сяброўства, усе ўдзельнікі атрымалі сімвалічныя прызы на памяць. Каб захаваць эмацыйны момант ад светлай нагоды, заняткі скончыліся цудоўнай песняй на словы беларускага паэта Генадзя Бураўкіна, прысвечанай матулі: “Ты мне родная самая па душы, па крыві, ты жыві, мая мама, доўга-доўга жыві…”

Источник статьи: http://fh.grsu.by/index.php/faculty/novosti/1509-my-se-zhyvjom-pad-zorkami-matul